Ultrasonografi teknolojisinin ilerlemesi ve kullanımının yaygınlaşması ile birlikte, son yıllarda rejyonal anestezi pratiği çok hızlı gelişim göstermiştir. Nerede ve ne şekilde olursa olsun (nöroaksiyel alan, pleksus, periferik sinir veya fasial plan) hedeflenen anatomik yapı veya bilgeler; komşu anatomik yapılar, iğne, kateter ve lokal anestezik yayılımı ile beraber görüntülenebilir hale gelmiştir.
Rejyonal anestezide ultrasonografi kullanımı ile ilgili asıl devrim ise, gövde bloklarının klinik pratiğe girmesiyle gerçekleşmiştir. Bunun ilk sebebi; daha önce geleneksel yöntemler ile tanımlanmış olan gövde bloklarının yüksek yan etki ve komplikasyon riskine sahip olmasıdır. İkinci sebebi ve daha önemlisi ise; daha önce tanımlanmayan pek çok plan bloğunun ultrasonografi ile yeni tanımlanmış olmasıdır. Hiç kullanılmaması fasial planların, o alanlardan seyri sırasında geçen sinirlerin bokaöı için kullanılması, günümüzde rejyonal anestezinin en popüler araştırma konusu ve günlük pratiğimizin vazgeçilmezi haline gelmiştir.
Ultrasonografi eşliğinde uygulanan gövde bloklarının önemli bir özelliği, periferik sinir bloklarının aksine, sinirlerin veya pleksusun görüntülenmesine gereksinim duyulmamasıdır. Lokal anestezik ajan, blokajı hedeflenen sinirlerin yol aldığı fasial düzleme veya kaslar arası plana enjekte edilir ve ajanın dağılımına uygun blokaj elde edilir. Fasial plan blokları göreceli olarak daha basit, daha güvenli ve daha az invazivlerdir. Farklı lokal anestezik ajan doz/hacim kullanımına bağlı olarak, hem anestezi hem de analjezi açısından santral nöroaksiyel veya periferik sinir bloklarına alternatif olabilmektedirler.
Diğer yandan; yeni tanımlanan torakal ve abdominal duvar (gövde) bloklarının etkinliği ve güvenliği için en temel faktör uygulayıcının eğitimli ve deneyimli olmasıdır. Ancak; birçoğu araştırma aşamasında olan gövde bokları ile ilgili olarak hem İngilizce hem Türkçe kaynaklar henüz yetersizdir.
Bu kitap; ultrasonografi eşliğinde nöroaksiyel bloklar ve fasial plan blokları ile ilgili olarak, uygulayıcının günlük pratiğinde ihtiyacı olan teorik bilgileri, ayrıntılı sonoanatomiyi, klinik deneyimleri, önemli ipuçlarını ve bu konudaki en güncel literatürleri içermeyi amaçlayan ilk Türkçe kaynaktır.
Kitabımıza katkısı ve emeği çok büyük olan değerli yazar meslektaşlarımıza, yetişmemizde katkıları çok önemli olan üniversitelerimize ve hocalarımıza, destekleri ve sabırları olmazsa olmaz olan sevgili ailelerimize çok teşekkür ederiz.
Rejyonal anestezi uygulayıcılarına faydalı olması dileklerimizle…
Doç. Dr. Alper KILIÇASLAN Doç. Dr. Emine Aysu ŞALVIZ
