Minimal Girişimsel Diş Hekimliği ile Atravmatik Restoratif Tedavi Sanatı ve Bilimi

Hava yolu ile bulaşan bir hastalık olarak Covid-19, diş hekimliği mesleğini doğrudan etkiledi. Buna paralel olarak çürük diş dokusunun uzaklaştırılması ve aerosol oluşumu arasındaki yakın ilişki ve diş çürüğünün nasıl bir hastalık olduğuna olan bakış açısının farklılaşması, diş hekimliği mesleği açısından da bazı değişimleri kaçınılmaz kıldı. Artık gündemde, minimal girişimsel yaklaşım var.

Bu noktada yayımlanan Jo E. Frencken’in imzasını taşıyan “Minimal Girişimsel Diş Hekimliği ile Atravmatik Restoratif Tedavi Sanatı ve Bilimi” isimli kitap, minimal girişimsel yaklaşım ve bu konsepte son derece uygun aerosol oluşturmayan bir uygulama olan Atravmatik Restoratif Tedavi tüm detaylarıyla anlatıyor.

Prof. Dr. Ece Eden ve saygın bir Çeviri Editörü ekibi tarafından Türkçeye kazandırılan kitabın tercümesinde, Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Şaziye Sarı, Prof. Dr. Zeynep Ökte ve Selçuk Üniversitesi’nden Prof. Dr. Sibel Yıldırım gibi çok değerli hocaların yanı sıra genç hekimler de görev aldı.

Sadece kişisel hayatımızdaki değişiklikler ya da ülkemizin geçirmekte olduğu evrime değil, aynı zamanda dünya tarihine de geçecek olaylara tanıklık ettiğimiz bu dönemde, pek çoğumuz evlerimize kapanıp alışılmadık gündem ve yaşam biçimine uyumlandıktan sonra mesleki olarak bundan sonrasını düşünmeye başladık. Bildiğimiz anlamda diş hekimliğinin bitmekte olduğunu çok çabuk algıladık. Farklı şartlarda çalışan diş hekimleri olarak meslektaşlarımızla, asistanlarımız ve öğrencilerimizle gelecek diş hekimliğinin nasıl olacağını konuştuk, tartıştık. Bu dönem, diş hekimliği pratiğindeki aerosol içeren uygulamaların kısıtlanması gerekliliği ile minimal invaziv uygulamaların gün- deme gelmesinde çok etkili oldu.

Bu süreçte, Pedodonti’ye gönül vermiş biz dört arkadaş, diş hekimliğinin geleceğinde aslen çocuk dişhekimliğinde kullanılan fakat artık diş hekimliğinin diğer alanlarında da uygulanabilecekler üzerinde de kafa yoruyorduk. Minimal girişimsel uygulamalar arasında önemli bir yeri olan Atravmatik Restoratif Tedaviyi etkin bir şekilde kullanan bizler, Jo Frencken tarafından bu konuda yazılan güncel kitabın tercümesinin yapılması fikriyle çok heyecanlandık.

Tercüme, aslında oldukça zorlu bir çalışmayı ve sorumluluğu da beraberinde getiriyor. Bununla birlikte, Jo Frencken’nın konu ile ilgili tüm bilimsel bulgu ve teknikleri günlük dilde konuşurcasına, son derece anlaşılır ve zevkle okunur şekilde kaleme aldığı bu kitabı genç meslektaşlarımızla birlikte keyifle çevirmeyi başardığımızı düşünüyoruz.

Ayrıca, kitabın 8. Bölümünde, bu tercüme için Jo Frencken’in güncelleyerek kaleme aldığı yeni verileri dünyada ilk olarak bizimle paylaşma şansını verdiği için de son derece mutluyuz. Karantina günlerini verimli kılan bu çalışmada emeği geçen herkese, kitabın yazarı sevgili Jo Frenken’a ve kitabı basan Vestiyer Yayıne- vine en içten teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Bildiğimiz diş hekimliğinin artık var olmadığı ve yeni diş hekimliğine yol aldığımız bu günlerde kitabın diş hekimliğine faydalı olması ve genç meslekdaşlarımıza ışık tutması dileklerimizle sizlere keyifli okumalar diliyoruz.

JO E. FRENCKEN KİMDİR?

Jo Frencken 2015 yılında emekli olmadan önce, Hollanda’da Nijmegen Radboud Üniversitesi’nde Minimal Girişimsel Diş Hekimliğinde doçent ve Küresel Ağız Sağlığı Departmanı Başkanı olarak görev yapmaktaydı. Frencken diş çürüğünün tedavisinde Atravmatik Restoratif Tedavi (ART) yaklaşımının yaratıcısıdır. Özellikle geri kalmış ülkelerde epidemiyoloji ve ağız sağlığı hizmetlerinde çalışmış ve bu konuda pek çok farklı ulus- tan meslektaşı ile 170’den fazla makale yayınlamıştır.

Uluslararası Diş Hekimliği Akademisi, dünya çapındaki önemli ayrıcalıkları ve fahri pro- fesörlükleri yanı sıra Frencken’i diş hekimliği mesleği ile ilgili uluslara- rası liderliği nedeni ile ‘Yılın En İyi Uluslararası Diş Hekimi’ (1998-1999) ünvanı ile ödüllendirmiştir.

2015 yılında Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti Frencken’i Uluslararası Bilim ve Teknoloji İşbirliği Ödülü ile ödüllendirmiş ve bu prestijli ödülü alan ilk diş hekimi olmuştur. 2016 yılında İs- veç Panel Kurulu tarafından verilen Koruyucu Diş Hekimliğinde Yngve Ericsson Ödülü, 2017 yılında da Uluslararası Dental Araştırma Birliği (IADR) tarafından prestijli H.Trendley Dean Anısına verilen “Ayrıcalıklı Bilim İnsanı” ödülleri ile ödüllendirmiştir.