Hoffbrand'ın Temel Hematolojisi
Prof. Dr. A. ZAHİT BOLAMAN
Hematoloji devamlı olarak kendini yenileyen bir bilim dalıdır. Hematolojik hastalıkların patogenezinde özellikle moleküler düzeyde yeni bilgilerin elde edilmesi hastalıkların daha kolay anlaşılması yanında hedefe yönelik tedavilerin geliştirilmesine olanak sağlamıştır. Bu tedaviler ile kronik myelositer lösemide tirozin kinaz inhibitörleri, immun trombositopenilerde trombopoetin reseptör agonistleri, lenfoproliferatif hastalıklarında anti-CD20 monoklonal antikorlar ve hücre sinyalizasyon proteinlerini inhibe eden ilaçların kullanılması ile hematolojik hastalıkların tedavisinde büyük başarı sağlanmıştır.
Burada tercümesini sunduğumuz Hoffbrand'ın 7. baskısının en önemli özelliği kolay taşınabilirliği yanında, hematoloji alanında yeni bilgiler okuyucunun gözünü korkutmadan belli bir bütünlük içerisinde okuyucularına sunmaktadır. Kitap genellikle 10 sahife hacminde 31 bölümden oluşmaktadır. Kendi içinde konuların kolay anlaşılabilir olması için her bölüm özgün şema ve resimleri içermektedir. Kitabın içerdiği şekil ve resimlerin hematoloji alanındaki konuşmalarda kullanılabilir olduğunu da ifade etmek isterim. Konuların bitiminde anlatılan konuya ait özet bulunmaktadır. Kitap çeviri aşamasında gerçekleşen ilerlemeler ilgili alanlarda editör notu olarak kitaba ilave edilmiştir.
Bu kitabı Türkçe’ye çevrilmesinde değerli arkadaşlarım Prof Dr Rauf Onur Ek, Prof Dr İrfan Yavaşoğlu, Uz Dr Atakan Turgutkaya ve Yard. Doç. Dr. Özge Bolaman Avcı katkıda bulundu. Kitabın basımının mümkün olduğunca hatasız olabilmesi için kitabın basımını üstlenen EMA Tıp Kitabevi sahibi Adnan Aslan büyük emek verdi. Kitabın çevirisi ve dizgi sonrasında gözden geçirilmesi esnasında rahat bir ortamda çalışabilmem için eşim Rengin Bolaman büyük gayret gösterdi. Bu eserin Türkçeye çevrilmesine katkıda bulunan yukarıda adı yazılı herkese çok teşekkür ederim.
Hoffbrand’ın Temel Hematoloji kitabının Türkçe çevirisinin lisans, lisansüstü eğitime devam edenler ve mezuniyet sonrası hematoloji bilgilerini yenilemek isteyenler için oldukça yararlı bir kaynak olacağı kanaatindeyim.
Yedinci baskı önsöz
Temel Hematoloji kitabının 6. Baskısı 2011 yılında yayınlandıktan sonra kan ve lenfatik sistem hastalıklarının patogenezini anlamada ve bu hastalıkların tedavisinde bir hayli ilerleme olmuştur. Bu yeni bilgi, büyük oranda bu hastalıkların altında yatan konjenital veya akkiz genetik mutasyonların saptayabilen DNA’nın yeni jenerasyon sekans uygulama nedeniyle ortaya çıkmıştır. Örnek olarak, sekanslama, myeloproliferatif hastalıkları olan hastaların önemli bir bölümünün altında yatan CALR mutasyonunu ve Waldenström makrogobülinemisinin neredeyse tüm vakalarında MYD88 mutasyonunu ortaya çıkarmıştır. Myelodisplazi, akut myeloid ve lenfoblastik lösemi, kronik lenfositik lösemi ve lenfoma da hücre çoğalması ve survival ile ilgili sinyal yolakları ve epigenetik reaksiyonları içeren çok sayıda ‘driver’ gen mutasyonları keşfedilmiştir. Malign hastalıklarda moleküler değişikliklerin kompleks olması ve tedaviye direnç veya duyarlılık ile ilişkisi giderek anlaşılmaktadır. Bu yeni bilgiler tedavide belirgin iyileşme ile birliktedir.
B hücresi reseptör sinyal yolunun inhibisyonu, dirençli kronik lenfositik lösemili ve tedaviye dirençli bazı B hücreli lenfomalı bazı hastalarda beklentisini değiştirmiştir. Primer myelofibroziste JAK2 inhibitörleri yaşam kalitesi ve yaşam süresini iyileştirmeye devam etmektedir. Myelomdaki yaşam süresi İmmunmodulatuar ilaçlar ve yeni protozeom inhibitörleri ile belirgin olarak iyileşmiştir. Ayrıca multipl transfüzyon yapılan hastalarda oral aktif demir kelat yapıcı ajanların yaygın kullanılması ile talassemi gibi hastalıklarda yaşam beklentisi iyileşmiştir. Koagulasyon kaskadını tek noktada direk inhibe eden ve nadiren moniterize edilen yeni oral antikoagulanlar sıklıkla arteryel ve venöz tromboz profikai-tedavisinde varfarine tercih edilir. Bilgi alanındaki bu gelişmeler, bu yedinci baskının yeni metinleri, diyagramları ve tabloları olarak derlenmiştir. Web sitesine yeni çoktan seçmeli sorular eklendi ve kısa özet kutuları her bölümün sonuna eklendi.
Dr Trevor Baglin’e kitabın pıhtılaşma bölümüne ilişkin yararlı önerileri için teşekkür ederiz. Yayıncılarımız Wiley-Blackwell’e ve bu 7. Baskı’nın üretiminde bize yardımcı olan görev ekibine teşekkür etmek istiyoruz. Jane Fallows’a bir kez daha net, ustalıkla çizilmiş bilimsel diyagramlar ürettiğine teşekkür ediyoruz. Kitaptaki bilgilerin hem lisans öğrencileri hem de tıp ve hem de tıbbın heyecan verici ve ileri bilim dallarında temel bilgi sahibi olmak isteyen yüksek lisans öğrencileri tarafından yaygın şekilde kullanılacağını ümit ediyoruz.
Victor Hoffbrand
Paul Moss
İçindekiler :
1 Hemopoez 1
2 Eritropoez ve anemi 11
3 Hipokromik anemiler 27
4 Demir yüklenmesi 41
5 Megaloblastik anemiler ve diğer 48
makrositik anemiler
6 Hemolitik anemiler 60
7 Hemoglobin genetik bozuklukları 72
8 Beyaz küreler 1: granülositler, 87
monositler ve benign hastalıkları
9 Beyaz küreler 2: lenfositler ve
benign hastalıkları 102
10 Dalak 116
11 Hematolojik malignitelerin
etiyolojisi ve genetiği 122
12 Hematolojik malignitelerin
tedavisi 135
13 Akut myeloid lösemi 145
14 Kronik myeloid lösemi 156
15 Myeloproliferatif hastalıklar 165
16 Myelodisplazi 177
17 Akut lenfoblastik lösemi 186
18 Kronik lenfoid lösemiler 197
19 Hodgkin lenfoma 205
20 Non-Hodgkin lenfoma 213
21 Multipl myelom ve benzer
hastalıklar 228
22 Aplastik anemi ve ilgili
hastalıklar 242
23 Kök hücre nakli 250
24 Trombositler, pıhtılaşma ve
hemostaz 264
25 Vasküler ve Trombosit anormallik-
lerinden kaynaklanan kanama
hastalıkları 278
26 Koagülasyon bozuklukları 290
27 Tromboz 1: patogenez ve tanı 302
28 Tromboz 2: tedavi 311
29 Sistemik hastalıklarda hematolojik
değişiklikler 321
30 Kan transfüzyonu 333
31 Gebelik ve neonatal hematoloji 346
Ek: Dünya Sağlık Teşkilatı Hemopoetik ve
lenfoid doku tümörlerinin sınıflandırılması 354
İndeks 357
367 Sayfa